Бұдан бірнеше жүздеген жылдар бұрын араб ру басыларының бірі бір қызға құда түсіп, сөз байласады. Туған ұясынан ұзатылғалы отырған қызын қасына оңаша алып, анасы мынадай өсиет айтқан екен:
«Қызым, егер ата-ананың байлығы себепті тұрмысқа шығуға мұқтаждық болмаса, сенің де туған ұяңды тастамауыңа болар еді. Өмір біз ойлағандай емес. Біз еркектер үшін жаралғанбыз, ал еркектер біз үшін жаралған. Ертең өзің туып-өскен ұяңды тастап, өмірі көрмеген, білмеген адамның өмірлік жолдасына айналасың. Бейтаныс үйде өмірлік жолдасыңмен араң бұзылмас үшін, саған бірнеше өсиет айтайын. Осыларды іске асырсаң, екі дүниеде де бақытқа кенелесің. Ал, қызым, маған құлақ сал…
1. Қанағатты бол, яғни күйеуіңнің әкелген азық-түлік, киім-кешегін разылықпен қабылда. Өйткені, қанағат жүрекке рахат сезімін ұялатады.
2. Айтылған сөздерін әрдайым ықыласпен тыңда және оған бойұсын. Өмірлік жолдасыңа қарсы келмей онымен пікірлесіп, ынтымақта бол. Мұндай қылығыңмен Алланың разылығына ие боласың.
3. Өмірлік жолдасыңның көзіне түсуі мүмкін нәрселерге зер салып, ісіңді ұқыпты ұста, оның көзі ешқашан жайсыз нәрселерге түспесін.
4. Жаман иісі шығуы мүмкін нәрсеге көңіл бөл. Оларды тауып тазала. Үйіңнен әрқашан хош иіс шығып тұрсын.
5. Тазалық суға байланысты, барлық нәрсе сумен тазарады.
6. Еріңнің тамақтану, ұйықтау уақыттарына көңіл бөл. Тамақты оның әдеті бойынша әзірле. Өйткені, аштық ашу шақырады, ұйқысыздық қапаландырады.
7. Еріңнің жақындарымен жақсы мәміледе бол. Олар сенің жақсы әйел екендігіңді дәлелдейді.
8. Еріңнің сырын ешкімге айтушы болма. Егер ол біреуден еститін болса, ренжіп қана қоймайды, өзіңе опасыздық жасауға себеп болады.
9. Еріңді құрметте, сөз қайтарып қарсы шықпа. Қарсы келіп дау шығарсаң, өзіңе дұшпан ретінде әрекет етуіне себепші боласың.
10. Еріңнің көңілі түсіп отырса, сен қуанышты көңіл-күйде жүрме. Оның уайым-қайғысына ортақтасып, сен де сондай көңіл-күйде болуға тырыс».
Біздің халқымызда «Шеше көрген тон пішер, ата көрген оқ жонар» деген нақыл сөз бар, және де «Шешесін көріп қызын ал», – дейді. Бұл мақал-мәтелдердің өзі ата-бабаларымыздың кейінгі ұрпаққа қалдырған сыр сөздерге толы үгіт-насихаттары.
Мұсылман әйеліне тән сабырлылық, төзімділік, инабаттылық сияқты асыл қасиеттер ана сүтімен дариды. Сонымен қатар, шыдамсыздық, көрсеқызарлық сияқты абыройсыздыққа ұрындыратын әдеттер де нашар тәрбиенің жемісі екендігі айтпаса да түсінікті. Ата-бабамыз «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің», – деп босқа айтпаған. Анасының айтқан өнегелі сөздерін қызы жүрегіне сақтап, жүзеге асырса, еліне елеулі, халқына қалаулы асыл ана болуы, сол арқылы үлгілі ұрпақ өркен жаятыны анық.
Қыз өссе, елдің абыройы, намысы. Жоғарыда айтып өткен мұсылман әйелінің қызына айтқан өсиет-өнегесі бұлғақтап көз алдарымызда өсіп келе жатқан қыздарымыздың құлағына қорғасындай құйылып, санасына мөрдей басылып сақталса игі. Сан ғасырлар өтсе де, маңыздылығы күннен-күнге алмастай жарқырап өшпейтін тәрбие тағылымдарын әр қыз бала өміріне өзек етсе, жанұясында бақытты да, баянды шаттыққа толы өмір сүретіндіктеріне септігі тиеді.
1. Өзіңді жақсы көр. Сонда өмір сүру әлдеқайда жеңіл болады.
2. Бірге жүрген қыздардың бәрі әрқашан қасыңыздан табыла бермейтінін ұмытпаңыз.
3. Егер шынайы дос тапсаңыз, қандай қашықтықта болса да, достық қарым-қатынасыңызды үзбеңіз.
4. Дүниеге қызықпаңыз, ол Сізді бақытты етпейді.
5. Қандай жағдайға кезіксеңіз де, ешкімді кінәламаңыз, қатені алдымен өзіңізден іздеңіз.
6. Әжеңізбен жиі уақыт өткізіңіз, ол Сізге көп нәрсе үйретеді.
7. Есте сақтаңыз: белгілі бір мәселеге тіреліп, өмір тоқтап қалмайды. Өйткені жаңбырдан кейін де күн шығады.
8. Барлық нәрсеге шайқаса берудің қажеті жоқ.
9. Өзіңізді өзгелермен салыстырмаңыз, ол Сіз секілді ешқашан бола алмайды.
10. Сезіміңіз соншалықты берік болса да, махаббатқа қатты берілмеңіз. Себебі Сіз өз-өзіңізді жоғалтып алуыңыз мүмкін.
11. Әдемі әрі сауатты сөйлеп үйреніңіз, ол Сізге өмірде міндетті түрде көмектеседі.
12. "Жоқ" деп айтудан қорықпаңыз, оның да пайдасы бар.
13. Өмір тек бір-ақ рет беріледі. Сондықтан оны өкінбейтіндей етіп сүруге тырысыңыз.
14. Жігіттердің артынан жүгірмеңіз, керісінше олар Сіздің артыңыздан жүгіруі керек.
15. Жақсы сөз – жарым ырыс екенін естен шығармаңыз. Оны айтып та, қабылдап та үйреніңіз.
16. Өзгелердің де, өзіңіздің де алдыңызда адал болыңыз.
17. Жалғыздықтан қорықпаңыз. Ол өздігіңізден дамуға көмектеседі.
18. Өз сезіміңізді жеткізуден қорықпаңыз.
19. Дауласқыңыз келсе дауласыңыз, бірақ 8-ереже есте болсын.
20. Білім – керемет күш. Жан-жақты болу үшін әртүрлі кітап оқыңыз.
21. Егер жігітіңіздің үйінде бірде-бір кітап болмаса, теріс айналып кете беріңіз.
22. Өзіңізді қандай жағдайда да алып шығуыңыз керек.
22. Қателіктерден сабақ алатыныңызды ұмытпағайсыз.
23. Күніне бір рет болса да айналаңыздағы адамдарға жақсылық жасауға тырысыңыз.
24. Тәрбиелі жанұядан шыққаныңызды көрсетіңіз. Сонда Сіз жайлы тек керемет пікірлер айтылатын болады.
25. Тек үлкендермен ғана емес, өзіңіздің қатарластарыңызбен және жасы кіші адамдармен де сыпайы болыңыз.
26. Сіздің сөздеріңізден гөрі істеріңіз Сіз жайлы көп нәрсеге көз жеткізетінін біліп жүріңіз.
27. Сезіміңізді жасырып емес, айтып біліңіз.
28. Қарапайым заттардың өзінен көркемдік көруге тырысыңыз.
29. Теріңізге жас кезіңізден абай болыңыз. Күнге қарсы иісмайлар пайдаланыңыз.
30. Сізді жақсы көретін жандармен жақын болыңыз.
31. Қандай қиыншылыққа кез болсаңыз да, еңсеңізді түсірмей, басыңызды тік көтеріп жүріңіз.
32. Өзіңіздің көз жасыңыздан қорықпаңыз. Өйткені одан жаңа күш, серпіліс таба аласыз.
33. Күлкі – жаныңызға да, денеңізге де ем.
34. Сөзбен жұбата да, жылата да аласыз. Сондықтан сөйлемес бұрын ой сүзгісінен өткізіңіз.
35. Кешірім сұрау кішіліктің емес, кісіліктің белгісі.
36. Алға қойған мақсатқа жету үшін талмай еңбектенуіңіз керек.
37. Өз-өзіңізді қамтамасыз етіп үйреніңіз.
38. Өзіңіздің бағаңызды ешқашан түсірмеңіз.
39. Сіз өзіңіз ойлағаннан да жоғарысыз.
40. Өмір дегеніміз – бүгінгі күн. Кешегі де емес, ертеңгі де емес. Бүгінгі күнмен өмір сүріп, бақытты болыңыз.